Posiew moczu u dzieci i jego rola w wykrywaniu zakażeń układu moczowego.

Posiew moczu jest podstawowym badaniem w diagnostyce zakażeń układu moczowego (ZUM) u niemowląt i starszych dzieci. Z doświadczenia pediatry wynika, że jego wykonanie to często ostatni etap długiego procesu diagnostycznego. Zaczyna się on od pierwszych objawów, jakie prezentuje mały pacjent, następnie wymaga decyzji o odpowiednich badaniach, a kończy na prawidłowym pobraniu moczu i interpretacji wyników.

Posiew moczu pozwala na identyfikację drobnoustrojów oraz ocenę ich wrażliwości na antybiotyki, co jest kluczowe w leczeniu zakażeń układu moczowego. Aby wynik badania był wiarygodny, niezwykle ważne jest właściwe pobranie moczu w sposób aseptyczny, co pozwala uniknąć zanieczyszczeń. Dobrze przygotowany i cierpliwy rodzic jest w stanie prawidłowo wykonać to badanie, pomagając swojemu dziecku.

Każdy etap diagnostyki, w tym pobranie moczu, musi być przeprowadzony starannie, aby umożliwić trafną diagnozę i skuteczne leczenie. W artykule wspominam również o innych metodach diagnostycznych, takich jak testy paskowe, badanie ogólne moczu czy testy antygenowe, które wzajemnie się uzupełniają i pomagają w wykryciu zakażenia układu moczowego.

Jak prawidłowo pobrać mocz do badania u niemowląt i małych dzieci, opisuję w artykule „Badanie moczu u dziecka – jak prawidłowo pobrać mocz na badanie ogólne i posiew?”.

Etapy posiewu moczu u dzieci i przyczyny długiego czasu oczekiwania na wynik.

Posiew moczu to badanie, które polega na sprawdzeniu, czy w moczu znajdują się bakterie i jakie antybiotyki mogą je zwalczyć. Proces ten trwa kilka dni, ponieważ bakterie muszą urosnąć w warunkach laboratoryjnych, zanim można je zidentyfikować.

Jak wygląda procedura posiewu moczu u dzieci?

1. Posiew próbki – pobrana próbka moczu u niemowlaka lub starszych dzieci jest nanoszona na specjalne pożywki, które pomagają bakteriom rosnąć.
2. Inkubacja – próbka trafia do cieplarki (35-37°C) na 18-24 godziny, aby doszło do wzrostu bakterii.
3. Identyfikacja bakterii – po inkubacji sprawdza się, jakie bakterie wyrosły i czy rzeczywiście są przyczyną infekcji, co ma znaczenie przy interpretacji wyników.
4. Antybiogram – jeśli bakterie są obecne, bada się ich wrażliwość na antybiotyki, co zajmuje kolejne 24 godziny.

Przyczyny długiego czasu oczekiwania na wynik posiewu moczu.

Bakterie nie rosną natychmiast – potrzebują czasu, by się namnożyć. Niektóre rozwijają się szybciej (w ciągu jednej doby), inne wolniej, przez co wynik posiewu moczu może być dostępny dopiero po kilku dniach. Wynik musi być dokładny, by lekarz dobrał skuteczny antybiotyk i uniknął niepotrzebnego leczenia.

Różnice między posiewem moczu, testami paskowymi, testami antygenowymi i badaniem ogólnym.

Nie każde badanie moczu służy do wykrywania bakterii. W zależności od objawów dziecka lekarz może zlecić badanie ogólne moczu, posiew moczu, testy paskowe lub testy antygenowe, które coraz częściej są stosowane w diagnostyce ambulatoryjnej.

Znaczenie badania ogólnego moczu w ocenie stanu zdrowia.

Badanie ogólne moczu to podstawowe badanie diagnostyczne, które może wskazać na choroby nerek, cukrzycę, odwodnienie lub infekcję. Sprawdza się w nim m.in.:

• Białko – jego obecność może sugerować problemy z nerkami.
• Leukocyty – mogą świadczyć o infekcji.
• Erytrocyty (krwinki czerwone) – mogą wskazywać na kłopoty z układem moczowym.
• Glukoza – jej obecność może być objawem cukrzycy. Testy paskowe – szybka metoda, ale nie zawsze wystarczająca do pełnej diagnozy

Testy paskowe to proste badanie wstępne, które bardziej przypomina badanie ogólne moczu niż posiew moczu. Są łatwe w użyciu i można je wykonać w domu lub w gabinecie lekarza.

• Pomagają wykryć leukocyty, białko, glukozę czy azotyny, które mogą sugerować infekcję.
• Nie identyfikują konkretnych bakterii, dlatego wynik powinien być analizowany w połączeniu z wywiadem lekarskim i badaniem dziecka.
• W razie potrzeby lekarz może poszerzyć diagnostykę o badanie ogólne moczu lub wykonanie posiewu moczu.

O znaczeniu tych dwóch rodzajów badań moczu pisałem w artykule „Badanie ogólne moczu i testy paskowe u dzieci – analiza, normy i interpretacja.”

Posiew moczu – jakie informacje dostarcza to badanie?

Posiew moczu to badanie mikrobiologiczne, które wykonuje się, gdy lekarz podejrzewa zakażenie układu moczowego. Dzięki niemu można:

• Wykryć bakterie powodujące zakażenie.
• Oszacować ich liczbę w moczu.
• Wykonać antybiogram, czyli sprawdzić, jakie antybiotyki będą skuteczne.

Posiew jest kluczowy w leczeniu zakażeń układu moczowego i pomaga uniknąć niepotrzebnego stosowania antybiotyków.

Testy antygenowe z moczu – szybka metoda diagnostyczna alternatywą dla posiewu.

Coraz częściej w diagnostyce ambulatoryjnej stosuje się testy antygenowe z moczu, które wykrywają niektóre bakterie, np. Mycoplasma hominis czy Streptococcus pneumoniae. Szeroko omawiam techniki różnych testów antygenowych stosowanych u dzieci – zarówno w diagnostyce chorób układu oddechowego, takich jak grypa czy RSV, jak i w diagnostyce biegunek, np. wywołanych norowirusami, oraz testów antygenowych z moczu – w artykule „Testy antygenowe Combo u dzieci”.

• Dają wynik w ciągu kilkunastu minut, co przyspiesza decyzję o leczeniu.
• Mogą częściowo zastąpić wynik posiewu moczu, szczególnie gdy szybka diagnoza jest kluczowa.
• Nie oceniają wrażliwości bakterii na antybiotyki, dlatego w niektórych przypadkach posiew nadal jest konieczny.

Podobnie jak testy paskowe, testy antygenowe powinny być analizowane w połączeniu z badaniem dziecka i wywiadem lekarskim. Jeśli wynik jest niejednoznaczny, lekarz może zlecić badanie ogólne moczu lub wykonanie posiewu moczu, aby postawić pewną diagnozę.

Podstawowe metody diagnostyczne zakażenia układu moczowego.

Rozpoznanie zakażenia układu moczowego u dzieci wymaga zastosowania kilku metod diagnostycznych. Każda z nich pełni określoną rolę w ocenie infekcji i pozwala na dobranie odpowiedniego leczenia.

Porównanie metod diagnostycznych ZUM.

Wskazania do wykonania posiewu moczu u dzieci – kiedy badanie jest konieczne?

Posiew moczu powinno się wykonać w przypadkach podejrzenia infekcji układu moczowego u dzieci. Objawy zakażenia układu moczowego u dzieci różnią się w zależności od wieku. Poniżej przedstawiam 10 najczęstszych objawów w poszczególnych grupach wiekowych:

Objawy zakażeń układu moczowego u dzieci poniżej 2 miesięcy (noworodki i niemowlęta)

1. Gorączka lub hipotermia (może być jedynym objawem ZUM u noworodków).
2. Apatia, osłabienie, brak reakcji na bodźce.
3. Trudności w karmieniu (niechęć do ssania, wymioty).
4. Drażliwość, niepokój.
5. Letarg, senność (dziecko trudne do wybudzenia).
6. Żółtaczka przedłużająca się lub nawracająca.
7. Hipotonia lub wzmożone napięcie mięśniowe.
8. Wzdęcia brzucha, objawy kolkowe.
9. Zmiana zabarwienia skóry (blade, sine, marmurkowe zabarwienie).
10. Bezdechy .

Objawy zakażeń układu moczowego u niemowląt w wieku 2–12 miesięcy

1. Gorączka (często wysoka, >38,5°C) bez innych oczywistych przyczyn.
2. Niepokój, płaczliwość, nadmierna drażliwość.
3. Zmniejszone łaknienie, wymioty, biegunka.
4. Słaby przyrost masy ciała.
5. Zmiana zapachu moczu (intensywny, nieprzyjemny zapach).
6. Częstsze oddawanie moczu (częstomocz) lub jego zatrzymanie.
7. Zmętnienie moczu.
8. Trudności w zasypianiu, częste budzenie się.
9. Ból brzucha, napięcie powłok brzusznych.
10. Objawy odwodnienia (suchość śluzówek, zmniejszona diureza, zapadnięte ciemiączko u niemowląt).

Objawy zakażeń układu moczowego u dzieci powyżej 1–2 roku życia

1. Ból i pieczenie przy oddawaniu moczu (dyzuria).
2. Parcie na mocz i częstomocz.
3. Ból w podbrzuszu lub okolicy lędźwiowej.
4. Gorączka bez uchwytnej przyczyny.
5. Zmiana zapachu i wyglądu moczu (mętny, ciemniejszy, krwiomocz).
6. Wtórne moczenie nocne lub dzienne.
7. Osłabienie, zmęczenie.

W najmłodszych grupach wiekowych zakażenie układu moczowego często przebiega skąpoobjawowo, dlatego u niemowląt z gorączką bez uchwytnej przyczyny zawsze należy rozważyć wykonanie badania ogólnego moczu i posiewu.

Wskazówki dotyczące przygotowania do pobrania moczu na posiew

Aby wynik posiewu moczu był wiarygodny, ważne jest, by odpowiednio przygotować i pobrać mocz do analizy.

Jak należy pobrać mocz do analizy mikrobiologicznej?

1. Użyj sterylnego pojemnika na mocz – dostępnego w aptece.
2. Zadbaj o higienę – należy dokładnie umyć okolicę krocza dziecka wodą z mydłem, unikając środków dezynfekcyjnych. Więcej o tym, jak się przygotować, znajdziesz w artykule „Badanie moczu u dzieci – jak się przygotować?”.
3. Pobierz poranny mocz – jest najbardziej skoncentrowany i dostarcza najlepszych wyników u starszych dzieci. U młodszych dzieci pobierz próbkę jak najszybciej, ponieważ objawy są gwałtowniejsze.
4. Zbieraj mocz ze środkowego strumienia – pomaga to uniknąć zanieczyszczenia próbki bakteriami z powierzchni skóry.
5. Szybko dostarcz próbkę – do laboratorium w ciągu 1-2 godzin lub przechowuj w lodówce maksymalnie 4 godziny.

Pobieranie moczu u niemowląt i małych dzieci – przydatność woreczków

W przypadku niemowląt rodzice często korzystają z woreczków do pobierania moczu. Takie pobranie moczu ma wartość diagnostyczną tylko wtedy, gdy wynik jest jałowy. Jeśli wynik posiewu moczu jest dodatni, badanie należy powtórzyć, pobierając próbkę moczu we właściwy sposób.

Gdzie w Olsztynie wykonać posiew moczu u dziecka?

Posiew moczu można wykonać w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie, gdzie pracują doświadczeni diagności laboratoryjni specjalizujący się w badaniach dziecięcych. Placówka ta dysponuje nowoczesnym zapleczem diagnostycznym, co zwiększa wiarygodność wyników i pozwala na precyzyjną identyfikację drobnoustrojów. Dzięki ich wiedzy i doświadczeniu badanie jest wykonywane zgodnie z najwyższymi standardami, co ma kluczowe znaczenie w diagnostyce zakażeń układu moczowego u dzieci.

5-letni Piotruś i nawracające zakażenie bakterią Proteus

Do mojego gabinetu pediatryczno-kardiologicznego w Olsztynie trafił 5-letni Jaś. Rodzice byli załamani, ponieważ w kolejnych wynikach posiewu moczu stale wykrywano bakterię Proteus, mimo że badanie ogólne moczu, jeśli było wykonywane, wychodziło prawidłowo.

Poprosiłem rodziców o opisanie sposobu pobierania moczu. Okazało się, że po popsikaniu okolic krocza Octeniseptem chłopiec oddawał mocz do kubeczka. Wyjaśniłem im, że Proteus często bytuje pod napletkiem, a jego obecność w moczu może wynikać ze złej techniki pobrania próbki.

Poinstruowałem rodziców, że przed pobraniem napletek należy odprowadzić maksymalnie, ale bez bólu, i dokładnie umyć tę okolicę, ponieważ to właśnie tam bakteria się gromadzi. Po zastosowaniu się do tych zaleceń kolejne posiewy były już jałowe.

Proteus – bakteria fałszująca wyniki posiewów

Proteus mirabilis to bakteria często bytująca w okolicach krocza, zwłaszcza u chłopców z nieodprowadzonym napletkiem. Może powodować zakażenia układu moczowego, ale bywa też wykrywana w posiewach przy niewłaściwej technice pobrania moczu.

Mocz może zostać nią zanieczyszczony podczas oddawania próbki, co prowadzi do nadinterpretacji wyników i niepotrzebnej antybiotykoterapii. Dokładna higiena przed pobraniem próbki pozwala uniknąć takich błędów diagnostycznych.

Dlaczego posiew moczu dziecka powinien być wykonywany na zlecenie lekarza?

Posiew moczu jest precyzyjnym badaniem, ale jego wykonanie powinno być poprzedzone badaniem dziecka i oceną kliniczną przez lekarza. Nie każda obecność bakterii w moczu oznacza zakażenie, a dobór odpowiedniego badania (badanie ogólne moczu, standardowy posiew czy badania specjalistyczne) zależy od objawów i wywiadu pacjenta. Badania należy zawsze wykonywać zgodnie ze wskazaniami lekarza, aby zapewnić celowaną diagnostykę i leczenie. W niektórych przypadkach konieczne może być pobranie moczu w ściśle określony sposób (np. cewnikiem), aby wynik był miarodajny.

Bakterie wykrywane w standardowym posiewie moczu u dzieci

Standardowy posiew moczu identyfikuje najczęściej spotykane bakterie wywołujące zakażenia układu moczowego. Są to przede wszystkim bakterie Gram-ujemne, takie jak:

• Escherichia coli
• Klebsiella pneumoniae
• Proteus mirabilis

oraz niektóre bakterie Gram-dodatnie, np.:

• Enterococcus faecalis

U osób z obniżoną odpornością posiew może również wykryć drożdżaki, np. Candida albicans. Jeśli wykryta bakteria występuje w znamiennej ilości, lekarz podejmie decyzję o ewentualnym leczeniu antybiotykiem, kierując się wynikiem antybiogramu.

Czy standardowy posiew moczu wykrywa wszystkie bakterie i inne drobnoustroje?

Standardowy posiew moczu nie wykrywa wszystkich drobnoustrojów. W szczególnych przypadkach konieczne mogą być badania molekularne lub specjalne hodowle, np. gdy podejrzewa się:

• bakterie beztlenowe,
• nietypowe patogeny (Chlamydia, Mycoplasma, Ureaplasma),
• wirusy.

Jeśli wynik badania nie wyjaśnia objawów pacjenta, lekarz może zlecić bardziej zaawansowaną diagnostykę, zwłaszcza w warunkach szpitalnych, gdzie dostępne są dodatkowe metody identyfikacji patogenów.

Znaczenie badania ogólnego moczu przed wykonaniem posiewu przy nietypowych objawach

Nie każde dziecko z gorączką czy bólem brzucha wymaga posiewu moczu. W wielu przypadkach lekarz może najpierw zlecić badanie ogólne moczu, które dostarcza informacji o obecności leukocytów, azotynów czy białka, sugerujących zakażenie.

Jeśli wynik wskazuje na infekcję, dopiero wtedy wykonuje się posiew, aby określić rodzaj bakterii i ich wrażliwość na antybiotyki.

Lekarz może również zdecydować o dodatkowych badaniach w przypadku:

• nawracających stanów zapalnych,
• braku poprawy po leczeniu,
• podejrzenia nietypowego patogenu.

Dzięki temu unika się niepotrzebnych badań i zapewnia skuteczniejsze leczenie.

Jak odczytywać wynik badania posiewu moczu u dzieci?

Posiew moczu jest kluczowym badaniem w diagnostyce zakażeń układu moczowego, ale jego wynik wymaga właściwego odczytania. Istotne jest nie tylko wykrycie bakterii, ale także uwzględnienie sposobu pobrania próbki, ponieważ różne metody mają odmienny próg wartości uznawanych za znamienne dla infekcji.

Bakteriomocz znamienny – definicja i znaczenie w diagnostyce

Bakteriomocz znamienny to obecność określonej liczby bakterii w 1 ml moczu, świadcząca o zakażeniu układu moczowego. Wartości te różnią się w zależności od sposobu pobrania próbki:

• Mocz ze środkowego strumienia: >10⁵ CFU/ml (kolonii tworzących jednostki).
• Mocz pobrany przez cewnik: >10⁴ CFU/ml.
• Mocz pobrany przez nakłucie nadłonowe: Każda obecność bakterii jest nieprawidłowa.

Jak zrozumieć w praktyce, co to znaczy bakteriomocz znamienny?

Dla lepszego zrozumienia można porównać to do analizy czystości wody:

• Mocz pobrany ze środkowego strumienia to jak pobranie próbki wody z kranu – może zawierać drobne zanieczyszczenia z ujścia, dlatego dopuszcza się większą liczbę bakterii.
• Mocz pobrany cewnikiem można porównać do pobierania wody z głębi rur – jest to bardziej sterylne, więc liczba bakterii powinna być niższa, aby uznać ją za znamienną.
• Mocz pobrany przez nakłucie nadłonowe to jak pobranie wody bezpośrednio z podziemnego źródła – powinien być całkowicie jałowy, więc każda obecność bakterii świadczy o zakażeniu.

Z tego wynika, że jeśli dziecko oddaje mocz do kubeczka, a wynik posiewu wskazuje na obecność bakterii, warto najpierw upewnić się, czy próbka została pobrana w prawidłowy sposób, zanim zdecydujemy się na antybiotykoterapię.

Znaczenie wyniku antybiogramu w leczeniu infekcji układu moczowego u dzieci

Antybiogram pomaga lekarzowi dobrać najskuteczniejszy antybiotyk, który zwalczy bakterię wywołującą zakażenie. Dzięki niemu można uniknąć stosowania nieskutecznych leków, na które bakteria jest oporna (R – resistant), oraz wybrać antybiotyk o najwyższej skuteczności (S – sensitive).

Prawidłowa interpretacja antybiogramu pozwala na skuteczne leczenie i zmniejsza ryzyko nawrotów oraz antybiotykooporności.

Problem z wykryciem bakterii w badaniu ogólnym moczu u dzieci

Jeśli w badaniu ogólnym moczu widoczne są bakterie, ale posiew jest jałowy, najczęściej oznacza to zanieczyszczenie próbki florą z okolic krocza lub cewki moczowej. Może to wynikać z nieprawidłowej techniki pobrania moczu, gdzie bakterie dostają się do próbki, ale nie namnażają się na pożywkach laboratoryjnych.

Możliwe przyczyny takiej sytuacji:

• Bakterii jest zbyt mało, aby urosły w posiewie, mimo że są widoczne pod mikroskopem.
• Niektóre drobnoustroje, np. beztlenowe, nie rozwijają się w warunkach hodowli laboratoryjnej.
• Dziecko wcześniej przyjmowało antybiotyki – bakterie mogą być martwe i niewykrywalne w posiewie.

Technik laboratoryjny, analizując badanie ogólne moczu, ma obowiązek odnotować obecność bakterii, ale jego rola kończy się na stwierdzeniu faktu – interpretacja zawsze należy do lekarza.

Jak wygląda diagnostyka zakażenia układu moczowego w moim gabinecie w Olsztynie?

Do mojego gabinetu pediatryczno-kardiologicznego „ECHO” w Olsztynie często trafiają dzieci z podejrzeniem zakażenia układu moczowego. Objawy bywają różne – od gorączki bez uchwytnej przyczyny u niemowląt po ból przy oddawaniu moczu i częstomocz u starszych dzieci.

Rodzice często są zaniepokojeni, zwłaszcza gdy infekcje nawracają.

W takich przypadkach najważniejsze jest podejście diagnostyczne, które opiera się na trzech filarach:

1. Dokładny wywiad lekarski – pytam o objawy, wcześniejsze infekcje, sposób pobrania moczu.
2. Badanie ogólne moczu – szybka metoda weryfikacji stanu zapalnego układu moczowego.
3. Wynik posiewu moczu – pozwala na potwierdzenie obecności bakterii i dobór antybiotyku na podstawie antybiogramu.

Najczęściej stosowany schemat diagnostyczny wygląda następująco:

• Jeśli badanie ogólne moczu nie wykazuje nieprawidłowości, posiew moczu zwykle nie jest konieczny.
• Jeśli w badaniu ogólnym moczu są leukocyty i azotyny, zlecam posiew moczu w celu potwierdzenia zakażenia.
• Jeśli infekcje nawracają, poszerzam diagnostykę o USG układu moczowego i dodatkowe badania laboratoryjne.

Dokładne podejście do diagnostyki pozwala uniknąć niepotrzebnych antybiotykoterapii oraz skutecznie leczyć zakażenia układu moczowego u dzieci.

Taki schemat pomaga w podjęciu decyzji o dalszym postępowaniu, ale życie rzadko bywa tak proste. W diagnostyce zakażeń układu moczowego trzeba uwzględnić wiele czynników – wiek dziecka, ogólny stan zdrowia, wcześniejsze infekcje, a nawet sposób pobrania moczu. W praktyce często konieczne jest dostosowanie podejścia do konkretnego pacjenta.

Dlatego w moim gabinecie zawsze zwracam uwagę nie tylko na same wyniki badań, ale przede wszystkim na objawy dziecka i pełen obraz kliniczny. Czasem wyniki posiewu mogą być fałszywie dodatnie z powodu nieprawidłowego pobrania próbki, a innym razem posiew jest jałowy, mimo że wszystkie objawy wskazują na infekcję.

Jeśli dziecko przechodzi kolejną infekcję układu moczowego, warto sprawdzić, czy nie ma wady anatomicznej układu moczowego, która predysponuje do nawracających zakażeń. W takich sytuacjach w moim gabinecie wykonuję przesiewowe badanie USG układu moczowego, które pozwala wykryć ewentualne nieprawidłowości, takie jak refluks pęcherzowo-moczowodowy, zwężenia dróg moczowych czy inne anomalie anatomiczne.

Każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia, dlatego w diagnostyce zakażeń układu moczowego nie można polegać wyłącznie na wynikach laboratoryjnych – kluczowe jest ich właściwe zinterpretowanie w kontekście objawów, wywiadu lekarskiego i, w razie potrzeby, dodatkowej diagnostyki obrazowej.

Najczęstsze pytania rodziców o posiew moczu – odpowiedzi praktyczne

Czy posiew moczu boli?

Posiew moczu jest całkowicie bezbolesnym badaniem, ponieważ próbkę pobiera się bezpośrednio z oddanego przez dziecko moczu. Wyjątkiem mogą być sytuacje, gdy konieczne jest pobranie próbki przez cewnikowanie lub nakłucie nadłonowe. W takich przypadkach dziecko może odczuwać dyskomfort, dlatego tego typu badania wykonuje się tylko wtedy, gdy są absolutnie konieczne.

Jak prawidłowo pobrać mocz do analizy u dziecka?

Prawidłowe pobranie moczu jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. Aby to zrobić, należy:

• Zadbać o odpowiednią higienę – dokładnie umyć okolicę krocza dziecka wodą z mydłem, unikając środków dezynfekcyjnych.
• Pobrać mocz ze środkowego strumienia, aby uniknąć zanieczyszczenia próbki.
• Dostarczyć próbkę do laboratorium jak najszybciej, aby zapewnić najlepszą jakość wyników.

Więcej informacji znajdziesz w artykule „Badanie moczu u dzieci – jak się przygotować?”.

Co robić, jeśli wynik posiewu moczu jest pozytywny (są bakterie)?

Jeśli wynik posiewu moczu pokazuje obecność bakterii, dalsze postępowanie zależy od objawów klinicznych i wyniku badania ogólnego moczu.

• Jeśli lekarz rozpoznaje zakażenie układu moczowego (ZUM), przepisze antybiotyk dobrany na podstawie antybiogramu.
• Bardzo ważne jest, aby podawać dziecku lek dokładnie według zaleceń – nie skracać terapii, nawet jeśli objawy ustąpiły, aby uniknąć nawrotów infekcji lub powstania odporności bakterii na leczenie.

Co zrobić, gdy wynik posiewu moczu jest fałszywie ujemny?

Fałszywie ujemne wyniki mogą wystąpić z kilku powodów:

• Błędy przy pobieraniu próbki – np. nieprawidłowa higiena lub zbyt długie przechowywanie próbki przed badaniem.
• Stosowanie antybiotyków przed wykonaniem badania – jeśli dziecko było wcześniej leczone, bakterie mogą być martwe i niewykrywalne.

W takim przypadku warto zgłosić się do lekarza, który oceni sytuację i zdecyduje o powtórzeniu posiewu moczu lub zleceniu dodatkowych badań.

Co jeśli wynik badania jest negatywny (brak bakterii)?

Negatywny wynik posiewu oznacza, że w moczu nie wykryto bakterii, a przyczyna objawów może być inna.

Lekarz może wtedy zlecić dalsze badania, np.:

• USG układu moczowego w celu wykrycia wad anatomicznych,
• badania krwi, jeśli podejrzewa inną infekcję,
• ocenę pod kątem nietypowych przyczyn, takich jak alergie, infekcje wirusowe czy problemy żołądkowe.

Co to znaczy, że z moczu wyhodowały się dwa rodzaje bakterii?

Jeśli z moczu wyhodowały się dwa rodzaje bakterii, najczęściej oznacza to zanieczyszczenie próbki podczas pobierania – bakterie mogły pochodzić z okolic krocza lub cewki moczowej.

W prawdziwym zakażeniu układu moczowego zwykle dominuje jeden rodzaj bakterii, dlatego w przypadku dwóch różnych drobnoustrojów lekarz może zalecić powtórzenie badania z prawidłowo pobraną próbką.

Czy warto zrobić posiew moczu „na wszelki wypadek”?

Nie warto wykonywać posiewu moczu bez wyraźnego powodu, ponieważ wynik może być fałszywie dodatni, co spowoduje niepotrzebny stres i leczenie.

Zawsze warto skonsultować się z lekarzem, który najlepiej oceni, czy to badanie jest potrzebne.

Co oznacza, że próbka moczu została „zanieczyszczona”?

Czasami w wynikach badań pojawia się informacja, że próbka jest „zanieczyszczona florą bakteryjną skóry”.

To oznacza, że mocz podczas pobierania został przypadkowo zabrudzony bakteriami, które są na powierzchni skóry dziecka.

W takiej sytuacji konieczne jest powtórzenie badania, zwracając większą uwagę na higienę pobierania próbki.

Czy można zrobić posiew moczu w czasie antybiotykoterapii?

Posiewu moczu nie powinno się wykonywać w trakcie leczenia antybiotykami, ponieważ wynik będzie niemiarodajny – antybiotyk może zahamować wzrost bakterii, które są rzeczywistą przyczyną infekcji.

Źrodła:

1. Zakażenia układu moczowego – informacje ogólne
   • Medycyna Praktyczna, 15 lipca 2024
   • Autorzy: prof. dr hab. med. Jan Duława, dr n. med. Robert Drabczyk
2. Najczęstsze błędy w postępowaniu w zakażeniach układu moczowego
   • Medycyna po Dyplomie, 2012/09
   • Autor: prof. dr hab. med. Michał Myśliwiec, UM w Białymstoku
3. Zakażenia układu moczowego u dzieci w POZ – antybiotyki i chemioterapeutyki
   • Pediatria po Dyplomie, 2018/01
   • Autor: prof. dr hab. n. med. Marcin Tkaczyk, ICZMP w Łodzi
4. Diagnostyka i leczenie zakażeń układu moczowego u dzieci
   • Journal of Paediatrics and Child Health, 2010
   • Autorzy: G.J. Williams, E.H. Hodson, D. Isaacs, J.C. Craig
   • Tłum.: dr med. A. Matkowska-Kocjan, Konsultacja: prof. dr hab. med. D. Zwolińska